Ağız içerisinde bulunan tükürüğün azalması ile ağız kurulu olarak tanımladığımız sorun meydana gelebilir. Ağır kuruluğu birçok faktöre bağlı olarak gelişebilir. Kserostomi olarak da ifade edilen ağız kuruluğun sonucunda; diş çürükleri, ağız içerisinde enfeksiyonlar meydana gelebilir. 

Bunun yanı sıra ağız kuruluğu ciddi sorunların habercisi olarak nitelendirilir. Bu sorunun önüne geçmek için temeld var olan sorunun çözülmesi gereklidir. 

Ağız Kuruluğu Nedir?

Ağız kuruluğu; tükürük bezi olarak adlandırılan bezlerin ağzın içerisini ıslak tutmak adına yeterli miktarda tükürük üretmediği durumları ifade etmek için kullanılır. Ağız içerisindeki tükürüğün görevleri; bakteriler tarafından meydana getirilen asitleri etkisiz hale getirmek, bakteri üretimi sınırlandırarak, diş çürümesini engellemektir. 

Bu özelliklerinin yanı sıra tükürük tat alma duyusunu geliştirmek de, çiğneme ve yutma gibi işlevlere kolaylık sağlamaktadır. Tükürükte bulunan enzimler sindirim sürecinde de önemli bir rol oynamaktadır. 

Tükürükte azalma meydana geldiğinde bu paralelde ağız kuruluğu meydana gelir ve bu durum diş ve diş eti sağlığına, iştaha ve tat duyusuna olumsuz yönde etki eder. Ağız kuruluğu genel itibari ile belirli ilaçların yan etkisi olarak, yaşlanmaya bağlı sorunlar sonucunda ve/veya kanser tedavilerinin sonucu olarak meydana gelmektedir. 

ağız kuruluğu neden olur

Ağız Kuruluğu Belirtileri 

Ağız içerisinde yeterli miktarda tükürük var olmadığında kendini gösteren belirtiler;

  • Ağız içerisinde kuruluk ve yapışkanlık hissiyatı.
  • Sık sık su içme isteği.
  • Dilde meydana gelen karıncalanma.
  • Tükürük bezlerinde büyümenin yaşanması.
  • Kalın ve lifli tükürük.
  • Ağız kokusu.
  • Çiğnemede, konuşmada ve yutmada güçlük.
  • Boğaz ağrısı, ses kısıklığı.
  • Kuru veyahut oluklu bir dil yapısı.
  • Tat duyusunda değişiklik.
  • Protez takma sorunu.

Ağız Kuruluğu Nedenleri

Ağız kuruluğun nedeni olabilecek faktörler;

İlaç Kullanımı 

Depresyon, anksiyete ve yüksek tansiyon tedavilerinde kullanılan bazı ilaçlar ve antihistaminikler, dekonjestanlar, kas gevşetici ilaçlar ve ağrı kesiciler yan etki olarak ağız kuruluğu meydana getirebilirler. 

Yaşlanma  

Yaşlanmaya bağlı olarak birçok insan ağız kuruluğu yaşamaktadır. Bu duruma etki eden faktörler; belirli ilaçların tüketimi, vücudun ilaçları işlemesinde gerçekleşen değişiklikler, yetersiz beslenme ve uzun soluklu sağlık sorunlarıdır. 

Kanser Tedavisi Süreci 

Kemoterapi ilaçlarının tükürüğün yapısını ve miktarını değiştirmektedir. Baş ve boyuna uygulanan radyasyon ve/veya ışın tedavileri tükürük bezlerinde deformelere neden olarak ağız kuruluğuna neden olabilmektedir. 

Sinir Hasarı 

Baş ve boyun bölgesinde meydana gelen bir yaralanma veyahut ameliyat sinir hasarına neden olarak bu paralelde ağız kuruluğuna neden olabilmektedir.

Burun Tıkanıklığı 

Ağızdan nefes almak, horlamak, oda içerisindeki havanın kuru olması ağız kuruluğuna etki etmektedir. 

Tütün ve Alkol 

Alkol ve sigara tüketimi ağız kuruluğunu tetikleyebilir. 

Uyuşturucu Kullanımı 

Metamfetamin kullanımı şiddetli bir ağız kuruluğuna neden olmaktadır. Aynı zamanda “Meth ağzı” olarak nitelendirilen dişlere büyük zararlar veren bir duruma neden olmaktadır. Esrarın da ağız kuruluğuna neden olduğu ifade edilmektedir. 

Diğer Sağlık Koşulları

Diyabet, felç, ağız içerisinde meydana gelen mantar enfeksiyonu ve Alzheimer hastalığı,Sjögren senromu, HIV/AIDS gibi otoimmün hastalıklar ağız kuruluğunu neden olabilir. Böbrek yetmezliği, kansızlık, verem, tiroid hastalıkları da ağız kuruluğuna sebep olmaktadır.

Ağız Kuruluğunu Önlemek için Neler Yapılabilir?

  • Kafein ve alkol içeren ürünlerden uzak durmanız gereklidir. Bu iki etken kuruluğa ve tahrişe neden oluşu ile bilinmektedir.
  • Sigara tüketimini bırakmak gerekir. Çünkü tütün ürünleri ağızda kuruluğa ve tahrişe sebep olmaktadır.
  • Şeker ve asit diş çürümesini tetikler. Bunun yanı sıra baharatlı yiyeceklerde tahrişi tetikleyebilir.
  • Dişleri diş ipi temizlemek önemlidir.